Praca zespołowa

Pełne zaangażowanie to nie tylko przychodzenie na czas i wykonywanie jakiejś pracy. To dbanie o sukces firmy i ciągłe dążenie do zmian na lepsze. To gotowość, by nie ograniczać się do własnego poletka, lecz wyciągać ku innym dłoń i wysuwać konstruktywne sugestie.

Aby firma działała w taki sposób, trzeba stworzyć warunki do pracy zespołowej. Gdy dwie lub więcej osób musi ze sobą współpracować, by osiągnąć odpowiednie wyniki, bardziej opłacalna jest praca zespołowa. Bez pracy zespołowej ludzie mogą dążyć ku różnym celom i realizować odrębne zadania, co z kolei stanie na drodze założeniom grupy.

W praktyce praca zespołowa może przyjmować różne formy. Istnieją pewne znaki wskazujące na to, że mamy do czynienia z prawdziwym zespołem, nie zaś z grupą osób wspólnie pracujących. Można wyróżnić trzy rodzaje znaków związane z: celami, poszczególnymi pracownikami, interakcjami.

Członkowie zespołu mają te same cele. Określenie wspólnych celów, w zrozumiały dla każdego sposób, jest nieodzownym warunkiem efektywnej pracy zespołowej. Każdy członek zespołu musi znać założenia własnej grupy oraz kierunek polityki firmy, tak by mógł ująć w jej kontekście cele zespołu. Często zdarza się, że dzięki lepszemu rozeznaniu w ogólnych dążeniach firmy zatrudnieni zmieniają lub na nowo określają cele zespołu, ponieważ wkład grupy ma o wiele większe znaczenie i zwiększa się efektywność pracy. Dlatego ważne jest, aby pracownicy zostali zintegrowani.

Indywidualni pracownicy nie widzą często potrzeby wysłuchania opinii innych ani pomocy im w zdobywaniu większych kompetencji. Ale jeśli staną się częścią grupy, zaczną się zachowywać jak pracownicy zespołu a nie wyizolowane jednostki, pozbawione troski i odpowiedzialności za innych. Członkowie zespołu charakteryzują się tym, że:
– wysłuchują opinii pozostałych członków zespołu o tym, co i jak należy zrobić,
– otwarcie i szczerze omawiają swoje problemy,
– szukają rozwiązań, a nie winnych,
– znają priorytety zespołu i grupy pracowniczej, a w razie konieczności dążą do ich realizacji nawet własnym kosztem,
– korzystają z okazji, by pomóc innym w rozwoju,
– wspierają i szanują pozostałych członków zespołu,
– mają wspólne cele, a nie realizują osobiste zamierzenia.

Taka postawa zaangażowania, wzajemnej troski i pomocy jest charakterystyczna dla zdrowego zespołu. Niektórzy członkowie zespołu mogą mieć mniej zdolności. W zdrowym zespole słabsi pracownicy są akceptowani, szanowani i wspierani, a nie oczerniani, odrzucani i zostawiani sami sobie.

Kiedy mamy już wspólne cele i wzajemnie wspierających się członków zespołu, muszą oni umieć pracować wspólnie w sposób efektywny. Oprócz wiedzy i zdolności technicznych, jakie powinni posiadać, potrzebują umiejętności pracy w zespole. Umiejętności konieczne dla efektywnej pracy zespołowej to:
– identyfikowanie wspólnych celów,
– wspieranie współpracowników,
– słuchanie
– uczestniczenie w pracy zespołu
– ocenianie doświadczeń i wyciąganie z nich nauki

Wspieranie współpracowników to złożona umiejętność. Pociąga za sobą gotowość doceniania każdego członka zespołu. Zakłada zdolność dostrzegania i wykorzystywania umiejętności wszystkich pracowników, zachęcania ich do pełnego uczestnictwa, zauważania i wyrównywania ich słabości, wspierania i dodawania im otuchy tak w grupie, jak i poza nią. Wymaga wreszcie śledzenia osiągnięć i dawania pochwał, gdy są one zasłużone. Przede wszystkim zakłada konstruktywny stosunek do innych.

Jeżeli chcemy stworzyć zespół z dobrymi członkami, trzeba ich nauczyć:
– słuchać innych, mimo że z początku nie wydaje się to warte zachodu,
– rozumieć intencje, nie tylko treść,
– mówienia, mimo że czasami trudno wyrazić myśli.
Jednym z problemów jest to, że często myślimy o tym, co sami za chwilę powiemy, zamiast wsłuchiwać się w to, co inni mówią teraz. Zdarza się, że nie pojmujemy istoty tego, co mówią inni, ponieważ nakładamy na ich słowa własną interpretację. Każdy postrzega świat z innej perspektywy, która zależy od całego mnóstwa czynników: przeszłości, doświadczeń (włączając w to wykształcenie i szkolenia), zainteresowań (w pracy, w domu, na urlopie). Toteż w ustach różnych ludzi te same słowa mogą mieć inne znaczenia i zabarwienie emocjonalne. Najprostszym rozwiązaniem tego problemu jest sprawdzanie zrozumienia tego, co mówi reszta zespołu, poprzez np. streszczanie i powtarzanie ich głównych myśli własnymi słowami.

Efektywny zespół wykorzystuje potencjał wszystkich swoich członków. Oznacza to, że każdy pracownik jest zarówno zdolny, jak i skłonny przekazać ten potencjał na rzecz grupy, tak aby zespół mógł go bez trudu wykorzystać. Zakłada to odgrywanie wyznaczonej roli w określonym czasie lub w określony sposób.

Jeśli grupa lub jej członek ma się doskonalić, w pracy zespołowej, jak w każdej innej dziedzinie zachodzi potrzeba nauki. Można się uczyć czytając książki, słuchając ekspertów, oglądając dobrych wykonawców albo wypróbowując wszystko na własnej skórze. W każdym wypadku prawdziwa nauka ma miejsce tylko wtedy, kiedy odpowie się na to, co się zobaczy, usłyszy lub doświadczy. Potrzebny jest także powód, by zacząć się uczyć, i motywacja, by zadanie zakończyć sukcesem. Efektywni członkowie zespołu uczą się oceniać, w jaki sposób podeszli do zadania, jaki mieli w jego realizacji udział, czy należycie zużytkowali dostępny czas i środki, czy zdobyli i zastosowali wszystkie niezbędne informacje itd.

W miarę możliwości pracę zespołową należy wzmacniać taką organizacją obowiązków, która umożliwia utożsamienie się z klientami i poznanie wymiernych efektów wspólnej pracy. Sporządzając sprawozdania z pracy zespołowej, należy poszukiwać miar sukcesu, nie tylko akcentować niedociągnięcia. Jeśli to możliwe, trzeba określać wyniki w kategoriach, z którymi zespół może się zidentyfikować, i zapewniać pracownikom ciągły dopływ informacji. Chcąc nagrodzić pracę zespołową, trzeba ustanowić system, który nagradza sukces całego zespołu. Warto upewnić się, czy nagrody za osiągnięcia indywidualne uwzględniają wkład w efektywną pracę zespołową.